Living lab last mile
In maart is de eerste living lab last mile met lichte elektrische voertuigen (LEV) gestart. TUDelft had de primeur, start-ups van TDVG BV (Technostarters Delft Vastgoed BV) volgden en daarna TJIP. In het Delft Technology Park zijn al verschillende elektrische vervoermiddelen, zoals E-scooter, E-bike en BMW i3 - beschikbaar; een vervoermiddel voor the last mile vanaf station Delft Zuid/Campus is er nog niet. In de living lab last mile dagen we werknemers uit vanwege de fun en flexibiliteit van E-steps de auto te laten staan voor zowel woon-werkverkeer als ritten voor werkafspraken in en om Delft.
maakte in april een reportage over de living lab last mile.
Vanwege de drukte op de uitvalwegsweg N470 naar de nabije A13 of A4 wil het Gebiedsfonds Delft Technology Park alternatieven voor de auto stimuleren. Zowel voor woon-werkverkeer als voor ritjes op het Delftechpark is de auto veruit favoriet; logisch vanwege het beperkte openbaar vervoer. Veel werknemers kiezen dagelijks voor de auto naar het werk, omdat ze die auto overdag ook af en toe gebruiken voor een afspraak in of buiten Delft. Openbaar vervoer wordt de komende jaren beter, maar wordt pas een succes met een first & last mile vervoersmiddel (fiets, E-step, E-scooter). Het Gebiedsfonds wil succesvolle pilots opschalen en - met de Gemeente Delft - de mobiliteit rondom station Delft Zuid/Campus verbeteren. Het Gebiedsfonds ondersteunt de living lab last mile financieel. Deze pilot is onderdeel van de aanpak van Bereikbaar Haaglanden.
Op 16 december presenteerde we-all-wheel de resultaten van de living lab last mile op een mobiliteitsbijeenkomst op de Delft Campus.
Last mile
Station Delft Zuid/Campus - dat maar twee kilometer verder ligt - heeft geen last mile voorziening voor DelfTechPark en Technopolis. Lichte elektrische voertuigen (LEV) kunnen wel een oplossing voor de last mile bieden. In de living lab last mile maken bedrijven en hun medewerkers kennis met de opvouwbare, elektrische step en mini-scooter - als onderdeel van maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. LEV passen bij het innovatieve imago, de techbedrijven zijn sneller en beter bereikbaar én LEV geven meer fun en flexibiliteit. Parkeren is geen issue, LEV nemen weinig ruimte in beslag. Als LEV bij de receptie worden neergezet, kunnen verschillende medewerkers er gebruik van maken.
Pilot
In maart is de living lab last mile voor bedrijven op het DelfTechPark gestart met de TUdelft, in april volgden Yes!Delft en in mei TJIP. 35 Werknemers - 50/50 man/vrouw en 20 tot 60 jaar - lieten 4 tot 8 weken de auto staan voor een opvouwbare E-step of opvouwbare elektrische mini-scooter in combinatie met openbaar vervoer. Zonder deze E-step of miniscooter zou een derde van deze deelnemers kiezen voor lopen, een derde voor een (huur-)fiets en een derde voor alleen OV als ze de auto laten staan. In totaal is er 140 weken gereden met een LEV - 120 met E-step en 20 met miniscooter. Er waren slechts twee valpartijen, één door onbekendheid met de E-step en één door een mankement aan de E-step. Dit laatste was aanleiding voor een terugroepactie en - na onderzoek - is in september een nieuwe generatie E-step ingezet, de Micro Colibri. De Micro Condor bleek niet bestand tegen straatklinkers. Beide E-steps zijn aangepast voor de openbare weg in Nederland; een step met elektrische stepondersteuning is toegestaan op de openbare weg én moet aan dezelfde verkeersregels voldoen als de (elektrische) fiets.
Ervaringen
De meeste deelnemers zijn binnen een paar dagen verknocht aan hun E-step of mini-scooter - vooral vanwege de vrijheid en fun en kortere reistijd in combinatie met de trein - en testen de actieradius in ritten naar Den Haag of Rotterdam. Enkele deelnemers haken na een paar dagen af, omdat de stepondersteuning toch niet het verwachtte gemak en ontspanning biedt.
voordelen van LEV |
nadelen van LEV |
|
|
|
Sommige deelnemers vinden een E-step - waarbij je nog wel moet bij-steppen - vervelend. Andere deelnemers vinden dit juist fijn, omdat ze zo toch in beweging blijven. De opvouwbare en draagbare LEV meenemen in de trein is te doen, maar zeker tijdens de spits is het gedoe. De E-step is met 10 kg licht en klein en past onder of tussen de banken. De miniscooter is 15 kg en groter en past daardoor alleen in het gangpad, waar in de drukke spitstrein weinig ruimte is. De deelnemers in de pilot reden gemiddeld 3 kilometer voor de first mile (vanaf huis naar station) en gemiddeld 1 kilometer voor de last mile (vanaf station Delft Campus naar werkplek). De tijdswinst van LEV komt vooral doordat geen stalling nodig is.
Op het werk geven deelnemers de voorkeur aan de E-step bij hun werkplek neer te leggen, omdat er stroom en ruimte is. Overigens was de actieradius van de LEV i.h.a. voldoende voor de heen- en terugreis. Soms wordt de E-step bij de receptie gelegd. Zeker als men veel tussen panden heen en weer rijdt, is toezicht of een (ketting-)slot belangrijk. Overdag opladen is alleen bij de deelnemers van TDVG nodig, omdat zij de LEV onderling delen en overdag vaak voor ritten gebruiken.
Asfalt en betonnen fietspaden zijn egaal en rijden lekker met elektrische steps en mini-scooters. Ondanks dat de E-step Condor al veel gebruikt wordt, bleken de straatklinkers - in combinatie met een berijder die lang en zwaar is - zoveel trilling te geven dat schade ontstaat in de vouwconstructie. In overleg met de fabrikant Micro is een nieuwe robuuste E-step Colibri ingezet.
Deelnemers noemen enkele voorwaarden voor een goede first & last mile voorziening: a) licht en draagbaar; b) klein en opvouwbaar (m.n. vanwege plek in drukke trein) en c) makkelijk bestuurbaar. Ook stellen deelnemers eisen aan de omgeving: effen wegdek (asfalt) op het hele traject en plek op kantoor (bij receptie of werkplek) om vervoersmiddel te stallen en zo nodig op te laden.
Fun en flexibel
Het doel van de pilot is om met een LEV voor de last mile een alternatief voor de auto te bieden. Verassende uitkomst is dat de opvouwbare LEV behalve een aantrekkelijke oplossing voor de last mile tevens een oplossing voor de first mile biedt. Voor de first mile worden zelfs grotere afstanden overbrugd. Dit blijkt een extra voordeel t.o.v. huidige OV-/deel-concepten, zoals OV-fiets.
Rond Delft Campus en het station wordt ingezet op alternatieve vervoersmiddelen. Niet iedereen zal voor LEV kiezen, sommigen fietsen of lopen liever. Voor wie weinig tijd heeft en/of regelmatig tussen locaties pendelt kan een (bedrijfs- of deel-)E-step een oplossing zijn. In Nederland zijn E-steps met een gashendel niet toegestaan op de openbare weg. In de pilot is een E-step met stepondersteuning gebruikt. Het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat beschouwt deze step met elektrische ondersteuning als een elektrische fiets. Wereldwijd is de E-step na twee jaar een enorm succes en een vertrouwd straatbeeld met inmiddels meer dan 200 miljoen ritten op een deelstep. Dit is ook een perspectief voor Nederland dat met de goede (fiets-)infrastructuur uitermate geschikt is voor E-steps.
De meeste deelnemers vinden zeker de E-step leuk en makkelijk, het is een vervoersmiddel dat vrijheid geeft. LEV is niet voor iedereen ideaal of geschikt, maar wel een goede aanvulling op huidige vervoersmiddelen. De E-step en miniscooter wordt – naast de fiets - als volwaardig vervoermiddel voor de first & last mile ervaren. De individuele voorkeur voor LEV of fiets wordt bepaald door praktische aspecten (stalling, draagbaar, ruimte in trein) en het wegdek op het traject. Zowel de opvouwbare E-step voor de first & last mile als de deelstep op Delft Campus of bedrijventerrein lijkt net als in de rest van de wereld aan te slaan als nieuw vervoersconcept.
LEV zijn nog in ontwikkeling en er zijn slechts een beperkt aantal LEV beschikbaar, die in Nederland op de weg zijn toegestaan. In Nederland geldt strengere regelgeving dan in andere Europese landen. De verwachting is dat de komende jaren nieuwe opvouwbare LEV op de markt komen, die kleiner en lichter zijn en meer gebruiksgemak hebben. Ook de strengere regelgeving in Nederland t.o.v. de rest van Europa is op termijn niet houdbaar. Bedrijven kunnen vanwege hun bereikbaarheid inzetten op het gebruik van LEV in combinatie met OV en daarin stalling en oplaadpunten op bedrijfslocaties aanbieden. Gebiedseigenaren/-ontwikkelaars moeten oog hebben voor nieuwe vervoersmiddelen op fietspaden en de ondergrond ook geschikt maken voor LEV met kleine wielen. Deze living lab geeft inspiratie voor verdere toepassing van LEV met auto - vooral bij beperkte beschikbaarheid van parkeerplekken en/of laadpalen. Op bedrijfsterreinen zijn er mogelijkheden voor deelsteps vanaf bedrijven of verzamelgebouwen i.p.v. deelsteps vanaf een station, omdat deelsteps vanuit bedrijven ook overdag gebruikt kunnen worden.
Nederlandse primeur met E-steps
Dit voorjaar heeft de TUDelft een "menukaart" om haar medewerkers te verleiden anders te reizen. Om het autogebruik en de parkeerdruk op de campus te verminderen biedt de "menukaart" een keuze uit E-bike, OV-fiets met OV-pas van Bereikbaar Haaglanden, meer thuiswerken óf een innovatieve E-step met OV-pas. 
Acht weken lang kunnen medewerkers hun vervoermiddelen voor woon-werkverkeer uitproberen. Omdat een opvouwbare E-step in combinatie met OV nieuw is, volgt We-All- Wheel dit voor haar living lab last mile.
Ben je voor je bedrijf geïnteresseerd in een living lab, neem dan contact 
op met We-All-Wheel.