Ruim baan voor iwheels

 

Nederlandse beleidmakers bekijken - anders dan in onze buurlanden - Iwheels of light electric vehicles (LEV) al jaren door de bril van regelgever. Omdat een Iwheel een (elektrische) motor heeft, worden ze gezien als bromfiets. Dit ondanks dat een elektrische step, Segway®, Oxboard, Trikke of een monowheel er overduidelijk anders uitzien dan een brommer en ánder rijgedrag en andere snelheden hebben. Tien jaar terug was een intensieve Segway-lobby in de Tweede Kamer nodig om de meerwaarde van segways te onderkennen. Uiteindelijk is - "typisch Hollands" - aparte regelgeving voor segways gemaakt, de bijzondere brommerrichtlijn, een uitgeklede versie van de Europese brommerrichtlijn. Ironisch genoeg rijden tegenwoordig vooral handhavers van regelgeving op deze Segway®.

 

Ontwikkeling E-bikes

Hoe anders kijken beleidsmakers naar de elektrische fiets. Tot vijf jaar terug werd de groei van elektrisch fietsen genegeerd, ondanks dat er nieuwe groepen gebruikers kwamen vanwege het grotere bereik. Niemand die zich destijds - en inmiddels blijkt terecht - zorgen maakte over de elektrische motor(-onderteuning) en hogere snelheid. De elektrische fiets is geleidelijk in het (fiets-)verkeer opgegaan. Nu er meer dan een miljoen elektrische fietsen rijden, buitelen de plannen voor subsidies voor elektrisch fietsen, fietssnelwegen of oplaadpunten over elkaar heen. Met deze grote aantallen zijn er natuurlijk ook meer ongevallen en worden nu ook E-bike-lessen aangeboden.  De ontwikkeling van elektrisch fietsen, blijkt inmiddels een goed alternatief voor forenzen, brengt jongeren en ouderen weer in beweging en geeft een impuls aan fietstoerisme.

 

Nieuw alternatief in stedelijke mobiliteit

Het wordt tijd dat beleidsmakers ook het snel groeiende aanbod en gebruik van Iwheels zien als potentiele oplossing voor verkeersproblematiek in de stad. Juist de kleine E-steps, mini-scooters en monowheels zijn ideaal voor de first & last mile, bieden ouderen een alternatief voor de logge en zware scootmobiel en geven jongeren fun. De automotive industrie ziet dat al langer; haast iedere autofabrikant ontwikkelt een last mile vervoersmiddel. Peugot levert een E-step bij de 3000 SUV en BMW-motor komt dit jaar met een E-step op de Europese markt. Door simpelweg Iwheels te zien als E-bikes - vanwege de vergelijkbare snelheid, gewicht en plek op de weg - ontstaan er nieuwe toepassingen voor stedelijke mobiliteit. 

 

 

Europa

In de meeste Noord- en Oosteuropese landen worden Iwheels net als E-bikes toegestaan op fietspad of rijbaan en soms ook - met aangepaste snelheid - op de stoep. Onze buurlanden zijn proactief met regelgeving voor Iwheels. België stimuleert Iwheels als aanvulling op auto en openbaar vervoer. Al tien jaar kent België een categorie 'gemotoriseerde voortbewegings-toestellen'  in de wegverkeerregelgeving. Iwheels, zoals elektrische steps, trikes, segways, balance boards, en recent ook monowheels. Deze mogen net als scootmobielen stapvoets op de stoep rijden en maximaal 25 km/uur op het fietspad (ontwerpsnelheid of snelheidsbegrenzer). Afhankelijk van de snelheid kies je de geschikte plek op de weg en daar gelden de verkeersregels voor voetgangers resp. fietsers. In Nederland kennen we dit alleen voor de scootmobiel. In Duitsland zijn sinds 15 juni 2019 E-steps toegestaan met een maximum snelheid van 20 km/uur en met kenteken (Elektrokleinstfahrzeuge). Ook in Frankrijk zijn vanaf 2019 Iwheels met een maximum snelheid van 25 km/uur toegestaan op het fietspad (i.p.v. stapvoets rijden op de stoep). Groot-Brittannië laat Iwheels links liggen, zelfs stapvoets mag de vertrouwde Segway® niet op de stoep, fietspad of weg rijden. Dit vanwege een wet uit 1835 (!), die destijds bedoeld was om overlast van vee op straat te voorkomen (?). 

 

Iwheel = E-bike

Nederland moet - vergelijkbaar met de meeste Europese landen - Iwheels faciliteren als oplossing voor de last mile in de stad. België laat al tien jaar zien dat Iwheels prima in het stadsverkeer passen. Achterhaalde "brommer"-regelgeving moet innovatiever, zodat alle Iwheels - net als E-bikes - tot 25 km/uur op het fietspad mogen rijden en stapvoets op de stoep. Verdere Europese harmonisatie is wenselijk om verschillende maximum snelheden van 20 en 25 km in Europa gelijk te trekken met E-bikes.

 

E-scooters voor een schone stad

Helaas kiezen Amsterdam, Utrecht en Den Haag in de "Hollandse traditie" voor regels en verbod om de problematiek van benzine-scooters op drukke fietspaden aan te pakken. Het weren van benzine-scooter - het vervoersmiddel voor jongeren én ouderen met een smalle beurs - geeft vanzelfsprekend discussies. Er is zeker een probleem: verkeersveiligheidsrisico's door drukte en verschillende snelheden op het fietspad en schadelijke uitlaatgassen en slechte luchtkwaliteit in drukke straten. Iwheels kunnen daar juist een positieve bijdrage aan leveren, want geen uitlaatgassen en een beperkte snelheid van 15 tot 25 km/uur. Het verbod van verouderde benzine-scooters in de Amsterdamse binnenstad geeft weliswaar ruimte aan Iwheels en elektrische scooters; alle snorscooters van het fietspad weren frusteert juist het gebruik van Iwheels en elektrische snorscooters en verplaatst slechts de verkeerveiligheid- en luchtkwaliteitproblematiek van het fietspad naar de weg. De benzine-scooters stoten hun uitlaatgassen een paar meter verder uit en op de weg ontstaan een ongewenste vermenging van kleine, langzame mini-scooters tussen de grote, zware en snellere (bestel-)auto's. Bovendien verstiert de extra verplichte valhelm het gemak en plezier van draagbare Iwheels. 

Een eenvoudige aanpassing van de Amsterdamse plannen door alleen de (vaak opgevoerde) benzine-scooters van het fietspad te weren - en elektrische snorscooters en mini-scooters (geen helmplicht) wel op het fietspad toe te staan - pakt het probleem aan én belemmert niet de ontwikkeling van elektrisch vervoer in de stad.